1. Hakaret Suçu Nedir?
Hakaret suçu, bireylerin onur, şeref ve saygınlıklarını rencide edici fiil veya sözlerle saldırıya uğramalarını ifade eder. Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 125. maddesi uyarınca düzenlenen bu suç, kişinin toplumsal değerini zedeleyen ifadeleri kapsamaktadır.
2. Hakaret Suçunun Temel Unsurları
Hakaret suçunun oluşabilmesi için aşağıdaki unsurların varlığı aranır:
- Mağdurun belirli olması: Suçun muhatabı açıkça belli olmalıdır.
- Onur, şeref ve saygınlığa yönelik bir saldırı: Bu saldırı sözlü, yazılı veya davranışla olabilir.
- Kasıtlı hareket: Failin kastı, hakaret etme yönünde olmalıdır.
Hakaret Suçu Türk Ceza Kanunu’nun 125. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre;
“Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.
Hakaret suçunun;
a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,
İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.”
Bu suç hem yüz yüze hem de yazılı, görsel ya da elektronik ortamlar aracılığıyla işlenebilir.
3. Hakaret Suçunun Nitelikli Halleri
TCK’nın 125. maddesinin ikinci ve devamı fıkralarında, hakaret suçunun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli halleri düzenlenmiştir:
a. Kamu Görevlisine Karşı Hakaret (TCK 125/3-a)
Görevinden dolayı bir kamu görevlisine yönelik hakaret suçunun cezası artırılmaktadır.
b. Dini Değerlerin İstismarıyla Hakaret (TCK 125/3-b)
Dini değerlerin, inançların kullanılması suretiyle yapılan hakaretler de nitelikli hal sayılır.
c. Alenen Hakaret (TCK 125/4)
Hakaretin aleni şekilde, yani başkalarının görebileceği ya da duyabileceği bir ortamda yapılması, cezanın artırılmasına neden olur.
d. Sesli, Yazılı veya Görüntülü İletilerle Hakaret (TCK 125/2)
Telefon, sosyal medya, e-posta gibi araçlarla yapılan hakaretler bu kapsamda değerlendirilir
4. Cezai Yaptırımlar
Hakaret suçunun temel şekli için öngörülen ceza:
3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
Nitelikli hallerde bu ceza 1/6 oranında artırılabilir. Özellikle kamu görevlilerine karşı işlenen hakaret suçlarında hapis cezası daha ağır şekilde uygulanmaktadır.
5. Hakaret Suçunda Şikâyet Süresi ve Uzlaşma
Hakaret suçu şikâyete bağlı suçlar arasındadır. Mağdur, suçun işlendiğini öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikâyet hakkını kullanmalıdır.
Ancak nitelikli hallerin bazılarında (örneğin kamu görevlisine karşı görev nedeniyle işlenen hakaret) re’sen kovuşturma yapılır, yani şikâyete gerek yoktur.
Hakaret suçu genellikle uzlaşma kapsamındadır. Taraflar arasında uzlaşma sağlanırsa ceza verilmez.
Yapılan düzenleme ile sesli, yazılı ve görüntülü iletilerle hakaret suçu uzlaşma kapsamından çıkarılmış ön ödeme kapsamına alınmıştır. Savcılık tarafından gönderilen ön ödeme belgesi gereğince belirtilen ön ödemenin yapılmaması halinde dava açılmaktadır.
Sonuç
Türk Ceza Kanunu’nda hakaret suçu, bireylerin kişilik haklarını korumaya yönelik önemli düzenlemelerden biridir. Özellikle dijital çağda sosyal medya ve diğer iletişim araçlarıyla işlenen hakaret vakaları ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Bu nedenle hem bireyler hem de hukuk profesyonelleri için hakaret suçunun sınırlarını bilmek büyük önem taşır. Karşı karşıya kaldığınız ceza davaları ile ilgili Ceza Avukatı olarak tarafımızla iletişime geçebilirsiniz.
Comments are closed