Cumhurbaşkanına hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 299. maddesinde düzenlenmiş özel bir hakaret suçudur. Bu suçun amacı, devletin en üst makamında bulunan Cumhurbaşkanının saygınlığını ve makamın itibarlığını korumaktır.
Bu yazıda Cumhurbaşkanına hakaret suçu nedir, cezası ne kadar, hangi davranışlar bu suç kapsamına girer, şikayet süresi nedir, savunma ve yargılama süreci nasıl işler gibi sorulara yanıt vereceğiz.
İçindekiler
- Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Nedir?
- TCK m. 299 – Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu
- Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Unsurları
- Cezası ve Yaptırımları
- Sosyal Medyada Cumhurbaşkanına Hakaret
- Şikayet ve Yargılama Süreci
- Savunma Stratejileri
- Yargıtay Kararları
- Sonuç ve Öneriler
- SSS – Sık Sorulan Sorular
Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Nedir?
Cumhurbaşkanına hakaret suçu, Cumhurbaşkanının onur, şeref ve saygınlığını zedeleyici söz, yazı, resim veya davranışlarla gerçekleştirilen saldırılardır. Burada korunan hukuki değer yalnızca kişisel şeref ve haysiyet değil, aynı zamanda devletin başı olan Cumhurbaşkanlığı makamının itibarıdır.
TCK m. 299 – Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu
Türk Ceza Kanunu’nun 299. maddesi şu şekildedir:
“Cumhurbaşkanına hakaret eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Suçun alenen işlenmesi hâlinde, verilecek ceza altıda biri oranında artırılır.
Bu suçtan dolayı kovuşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlıdır.”
Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Unsurları
Bu suçun oluşabilmesi için:
- Fail: Herkes olabilir.
- Mağdur: Sadece görevdeki Cumhurbaşkanıdır. (Görev süresi bitmiş kişilere yönelik hakaret TCK 125 kapsamında değerlendirilir.)
- Fiil: Onur kırıcı, aşağılayıcı söz, yazı, karikatür, sosyal medya paylaşımı vb.
- Manevi Unsur: Kast aranır, yani failin hakaret kastı bulunmalıdır.
Cezası ve Yaptırımları
Cumhurbaşkanına hakaret suçunun cezası 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır.
- Alenen işlenirse (örneğin sosyal medyada paylaşılırsa) ceza 1/6 oranında artırılır.
Sosyal Medyada Cumhurbaşkanına Hakaret
Günümüzde en çok karşılaşılan durum, sosyal medya paylaşımlarında kullanılan ifadeler nedeniyle soruşturma açılmasıdır.
- Tweet, Facebook, Instagram gönderileri suç teşkil edebilir.
- Paylaşımın hakaret kastı taşıyıp taşımadığı, eleştiri sınırlarını aşıp aşmadığı önemlidir.
- Yargıtay, sert eleştirinin suç olmadığını ancak kişilik haklarını hedef alan, aşağılayıcı ifadelerin suç oluşturacağını kabul eder.
Şikayet ve Yargılama Süreci
- Soruşturma, genellikle Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) başvuruları veya savcılık tespiti ile başlar.
- Savcılık, Adalet Bakanlığı’ndan kovuşturma izni talep eder.
- İzin verilirse dava Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülür.
Yargıtay Kararları
Yargıtay kararlarına göre:
- Siyasi eleştiriler geniş yorumlanmalı, ifade özgürlüğü gözetilmelidir.
- Aşağılayıcı, küçük düşürücü, onur kırıcı ifadeler suçtur.
- Karikatür, montaj gibi görsellerde de hakaret unsuru varsa suç oluşur.
Sonuç ve Öneriler
Cumhurbaşkanına hakaret suçu, diğer hakaret suçlarından daha ağır yaptırımlara tabidir. Bu nedenle sosyal medyada yapılan paylaşımlarda dikkatli olunmalıdır. Eleştiri hakkı korunmakla birlikte, aşağılayıcı, küçük düşürücü ifadeler hukuki sorun doğurabilir.
SSS – Sık Sorulan Sorular
1. Görev süresi bitmiş Cumhurbaşkanına hakaret suç mu?
Hayır, görev süresi bitmiş kişilere hakaret TCK m.125 kapsamında değerlendirilir.
2. Eleştiri yapmak suç mu?
Hayır, eleştiri hakkı Anayasa ile korunur. Ancak hakaret içeren ifadeler suç oluşturur.
Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır; somut olaylarda mutlaka bir ceza avukatından hukuki destek almanız gerekmektedir. Karşı karşıya kaldığınız ceza davaları ile ilgili tarafımızla irtibata geçebilirsiniz.
Comments are closed